Expeditie

De reizen van Pieter van den Broecke in Afrika en Azië

-

Pieter van den Broecke had een lange carrière in dienst van verschillende maatschappijen. Hij begon als koopman op expedities naar de West-Afrikaanse kust. Vanaf 1613 trad hij in dienst van de VOC, waarvoor hij in 1614 naar het Arabische schiereiland voer. Hij vestigde daar de eerste Nederlandse handelsbetrekkingen in de stad Aden, maar kreeg geen toestemming van de pasja van Jemen om een post in de stad te vestigen. Hij slaagde er wel in een handelspost te krijgen in het kleine sultanaat Shiriz, die tot 1616 bleef bestaan. Ook vestigde hij de eerste VOC-post in Suratte in Noord-India. Na een mislukte expeditie tegen de Portugese belangen in de Indische Oceaan strandde hij bij Suratte en trok door het Indische subcontinent naar de Nederlandse bezittingen in Zuidoost-India. In 1618, met Jan Pietersz. Coen in de Molukken, had Van den Broecke de leiding over het Nederlandse fort bij Jacatra, toen het werd belegerd door de Engelsen en Javanen. Coen arriveerde later om Broecke en het garnizoen te ontzetten en de stad te veroveren. In 1620 werd Van den Broecke gouverneur van de VOC-bedrijven in Noord-India, Perzië en Arabië, een post die hij tot 1628 vanuit de VOC-loge in Suratte beheerde. In 1629 vertrok hij definitief uit Noord-India en het jaar daarop kwam hij thuis in de Republiek. Daar publiceerde hij een boek over zijn verschillende reizen in Afrika en Azië. In 1634 keerde hij terug naar Indië en stierf in 1640 bij het beleg van Malakka door de VOC.

01 januari 1608 - 01 januari 1608

Loango

3°44' ZB 10°65' OL

In november 1607 vertrok Pieter van den Broecke van Texel op een handelsreis naar West-Afrika. Hij diende op het schip Neptunus, waar Adriaen Jansz. de kapitein was. De reis bracht Van den Broecke naar het koninkrijk Loango op 22 april 1608, waar hij ivoor inkocht. Hij werd gezonden naar de koning, van wie de Nederlanders toestemming kregen om te Mayomba te handelen.

Bronnen en literatuur

[Coolhaas, uitg. Van Linschoten Ver.], Pieter van den Broecke in Azië ([1963])

Ratelband, K., Reizen naar West-Afrika van Pieter van den Broecke (1950)

01 januari 1614 - 01 januari 1617

Aden en Mocha

12°80' NB 43°76' OL

In 1614 trad Pieter van den Broecke in dienst bij de VOC. Hij vertrok van Texel op het schip Nassau, dat deed uitmaakte van een vloot die onder bevel stond van admiraal Reynst. Na het ronden van de Kaap de Goede Hoop bracht de vloot enige tijd door in de Comoros en andere eilanden nabij de oostkust van Afrika. Van den Broecke werd als kapitein van de Nassau uitgezonden om de handelsmogelijkheden in het gebied van de Rode Zee te onderzoeken in juli. Nadat hij de stad Aden bereikte werd hij vriendelijk ontvangen door de lokale gouverneur, maar de pasha van Yemen stond de Nederlanders niet toe om te handelen in de stad.

In 1616 werd hij opnieuw naar het Arabisch schiereiland gezonden. Onderweg bezocht hij de Sumatraanse westkust om peper in te slaan en maakte hij een stop te Ceylon. Hierna zeilde hij naar de stad Mocha, maar eerst passeerde hij Shihir, waar hij in 1614 personeel had achtergelaten. Hij arriveerde te Mokka op 25 januari 1617. Van den Broecke maakte een heel gunstige handelsdeal met de lokale gouverneur en werd een huis toegewezen, waar de vlag van de Nederlandse Republiek op mocht wapperen.

Bronnen en literatuur

[Coolhaas, uitg. Van Linschoten Ver.], Pieter van den Broecke in Azië ([1963])

Ratelband, K., Reizen naar West-Afrika van Pieter van den Broecke (1950)

01 januari 1608 - 01 januari 1608

Suratte

21°19' NB 72°82' OL

Van 1620 tot 1628 was Pieter van de Broecke directeur over de VOC-posten in Arabië, Perzië en Suratte, waar hij zijn thuisbasis had. Nadat hij in 1620 aankwam in Suratte bezocht Van den Broecke vanwege zijn functie meerdere handelsposten van de VOC in de regio. Als onderdeel van zijn functie onderhield hij ook contacten met de gouverneur van de Mughalvorst.

Bronnen en literatuur

[Coolhaas, uitg. Van Linschoten Ver.], Pieter van den Broecke in Azië ([1963])

Ratelband, K., Reizen naar West-Afrika van Pieter van den Broecke (1950)

01 januari 1629 - 01 januari 1629

Gamron (Bandar Abbas)

27°19' NB 56°32' OL

In december 1628 verliet Pieter van den Broecke zijn directeurschap in Suratte. Voordat hij terugkeerde naar Batavia zeilde hij eerst met een vloot naar het Perzische Gamron, het huidige Bandar Abbas. Daar tegenover ligt het eiland Hormuz. Nadat hij in februari 1629 aankwam bezocht Van den Broecke het kasteel van Hormuz en verbleef hij daar enige tijd.

Bronnen en literatuur

[Coolhaas, uitg. Van Linschoten Ver.], Pieter van den Broecke in Azië ([1963])

Ratelband, K., Reizen naar West-Afrika van Pieter van den Broecke (1950)

01 januari 1629 - 01 januari 1629

Batavia

6°11' ZB 106°85' OL

Na een lange carrière bij de VOC in Azië mocht Pieter van den Broecke in december 1629 huiswaarts keren naar de Nederlanden. Hij zeilde van Batavia, waar inmiddels door de Nederlanders een fort gebouwd was en waar het hoofdkwartier van de VOC in Azië gevestigd was, als commandeur van de retourvloot.

Bronnen en literatuur

[Coolhaas, uitg. Van Linschoten Ver.], Pieter van den Broecke in Azië ([1963])

Ratelband, K., Reizen naar West-Afrika van Pieter van den Broecke (1950)

Overige afbeeldingen